Category Archives: Spanish

ballad of the doomed man, by federico garcia lorca

28 Saturday Sep 2013

Posted by in Poetry, Spanish, Translation

≈ Comments Off on ballad of the doomed man, by federico garcia lorca

Tags

, , , ,

My fretting solitude!
The small eyes of my body
and the great eyes of my mare
do not shut out the night;
do not gaze faraway to see
a dream of 13 boats
toddle along peacefully.
Instead, as squires at vigil,
are clean and hard.
My eyes look toward the north
to the precipices and metals
where my body of no arteries
consults a frozen deck of cards.

Massive water oxen
charge at the schoolboys
bathing in the moons
of their fermenting horns.
Hammers were singing
on hypnotic anvils
insomnia of rider,
insomnia of horse.

On the 25th of June
they told El Amargo:
“The time has come to cut down
the oleanders out in your yard.
Paint a cross up on your door,
put your name beneath
for nettles and hemlock
will sprout from your haunch,
and needles of dewy lime
will gall through your boots.
When at night, in darkness,
over magnetic hillocks
where the water oxen
dreamily drink up the reeds.
Ask for the candles and bells.
Learn how to cross your hands
and taste the numbing winds
of precipices and metals:
for in two months from now
you will lie under a shroud.”

Santiago swings his sword,
astral, stellar, across the sky.
Dismal silence flows
out of an arching heaven.

On the 25th of June
El Amargo opened his eyes,
on the 25th of August
he lay down and closed them tight.
Men were bustling about the street
to see the man who was to die,
who fixed against the wall
his solitude, now feckless.
And the righteous sheet,
with its hard dactyl of Rome,
gave self-restraint to death
by the straightness of its edges.

—- translation by ZJC

][][

romance del emplazado

¡Mi soledad sin descanso!
Ojos chicos de mi cuerpo
y grandes de mi caballo,
no se cierran por la noche
ni miran al otro lado
donde se aleja tranquilo
un sueño de trece barcos.
Sino que limpios y duros
escuderos desvelados,
mis ojos miran un norte
de metales y peñascos
donde mi cuerpo sin venas
consulta naipes helados.

Los densos bueyes del agua
embisten a los muchachos
que se bañan en las lunas
de sus cuernos ondulados.
Y los martillos cantaban
sobre los yunques sonámbulos,
el insomnio del jinete
y el insomnio del caballo.

El veinticinco de junio
le dijeron a el Amargo:
Ya puedes cortar si gustas
las adelfas de tu patio.
Pinta una cruz en la puerta
y pon tu nombre debajo,
porque cicutas y ortigas
nacerán en tu costado,
y agujas de cal mojada
te morderán los zapatos.
Será de noche, en lo oscuro,
por los montes imantados,
donde los bueyes del agua
beben los juncos soñando.
Pide luces y campanas.
Aprende a cruzar las manos,
y gusta los aires fríos
de metales y peñascos.
Porque dentro de dos meses
yacerás amortajado.

Espadón de nebulosa
mueve en el aire Santiago.
Grave silencio, de espalda,
manaba el cielo combado.

El veinticinco de junio
abrió sus ojos Amargo,
y el veinticinco de agosto
se tendió para cerrarlos.
Hombres bajaban la calle
para ver al emplazado,
que fijaba sobre el muro
su soledad con descanso.
Y la sábana impecable,
de duro acento romano,
daba equilibrio a la muerte
con las rectas de sus paños.

the riddle of the guitar, by federico garcia lorca

28 Saturday Sep 2013

Posted by in Poetry, Spanish, Translation

≈ Comments Off on the riddle of the guitar, by federico garcia lorca

Tags

, , , , ,

At the round
crossroads,
6 maidens
dance.
3 of flesh,
3 of silver.
Dreams from yesterday pursue them,
but they are held fast by
a Polyphermus of gold.
Ai, the guitar!

—- translated by ZJC

][][

adivinanza de la guitarra

En la redonda
encrucijada,
seis doncellas
bailan.
Tres de carne
y tres de plata.
Los sueños de ayer las buscan
pero las tiene abrazadas
un Polifemo de oro.
¡La guitarra!

hush, baby, hush, by federico garcia lorca

28 Saturday Sep 2013

Posted by in Poetry, Spanish, Translation

≈ Comments Off on hush, baby, hush, by federico garcia lorca

Tags

, , , , ,

Hush, baby, hush.
Dream of a great black stallion
that would not drink the water.
Wouldn’t drink the water.
The water was black
under the branches.
Under the branches
the water was black.
Under the bridge
it stopped and sang.
Who can say, my baby,
of the water’s pain?
Of the water’s pain
who can say?
As it draws its long tail
through deep green room …

][][

Nana, niño, nana
del caballo grande
que no quiso el agua.
El agua era negra
dentro de las ramas.
Cuando llega el puente
se detiene y canta.
¿Quién dirá, mi niño,
lo que tiene el agua
con su larga cola
por su verde sala …

sleep, sleep my little rose, by federico garcia lorca

28 Saturday Sep 2013

Posted by in Poetry, Spanish, Translation

≈ Comments Off on sleep, sleep my little rose, by federico garcia lorca

Tags

, , , ,

Sleep, sleep my little rose,
for the horse now starts to weep.
The hooves are all red with blood,
and all its horsey hair frozen.
And deep within its eyes
rests a broken silver dagger.
Down they went to the river’s edge.
Ai!, how they went down!
And its blood ran faster
than the running water.

—- from the drama Blood Wedding, translation by ZJC

][][

Duérmete, rosal,
que el caballo se pone a llorar.
Las patas heridas,
las crines heladas,
dentro de los ojos
un puñal de plata.
Bajaban al río.
¡Ay, cómo bajaban!
La sangre corría
más fuerte que el agua.

the hooves are all red with blood, federico garcia lorca

28 Saturday Sep 2013

Posted by in Poetry, Spanish, Translation

≈ Comments Off on the hooves are all red with blood, federico garcia lorca

Tags

, , , ,

The hooves are all red with blood,
and all its horsey hair frozen.
And deep within its eyes
rests a broken silver dagger.
Down they went to the river’s edge.
Ai!, how they went down!
And its blood ran faster
than the running water.

—- from the drama Blood Wedding, translated by ZJC

][][

Las patas heridas,
las crines heladas,
dentro de los ojos
un puñal de plata.
Bajaban al río.
La sangre corría
más fuerte que el agua.

ode to the onion, pablo neruda

28 Saturday Sep 2013

Posted by in Poetry, Spanish, Translation

≈ Comments Off on ode to the onion, pablo neruda

Tags

, , , ,

Onion,
crystalline sack,
your beauty formed,
petal after petal,
of luminous scales
that increased you
and your belly grew with dew
in the mystery of the
dark earth.
Underground
this mystery
occurred
and when your cumbersome
green stem burst forth,
and your leaves were born
like sabers
in the garden,
the earth heaped up
her power
showing your naked
transparency,
and as the withdrawn sea
lifting Aphrodite’s breasts
duplicated the magnolia,
so did the earth
fashion you,
onion
clear as a planet,
and destined
to bedazzle,
constant constellation,
round rose of water,
upon
the tabletops
of the poor.

Generously,
you undo
your globe of freshness
in devout consummation
of the cooking pot,
and the crystal shred
in the flaming heat
of the oil
is transformed into
a curled feather of gold.

Again, I will recall how fertile
is your influence on
the love of the salad,
and it seems that
the sky must aid
by giving you hail’s
clever form
to celebrate your
chopped brightness
on the borderlands
of the tomato.
But within reach
of our communal hands
sprinkled with oil,
dusted
with a nip sea salt,
you kill the hunger
of field-laborers
on the hard road.

Star of the oppressed,
pixie godmother
wrapped
in delicate
paper, you rise from
the ground
infinite, intact, perfect
as any astral seed,
and on chopping you up
the kitchen knife
will raise one single tear
without agony.

You force us to cry
but never hurt us.
I have praised all
the world that exists,
but to me, you
onion, you are
more handsome
than any bird
of dazzling feathers,
a heavenly orb,
a platinum bowl,
an unmoving dance
of the snowy windflower
and the aroma of
wet earth burns
in your luminous being.

—- translated by ZJC

][][

Oda a la cebolla

Cebolla
luminosa redoma,
pétalo a pétalo
se formó tu hermosura,
escamas de cristal te acrecentaron
y en el secreto de la tierra
oscura se redondeó tu vientre
de rocío.
Bajo la tierra
fue el milagro
y cuando apareció
tu torpe tallo verde,
y nacieron
tus hojas como espadas
en el huerto,
la tierra acumuló su poderío
mostrando tu desnuda
transparencia,
y como en Afrodita
el mar remoto
duplicó la magnolia
levantando sus senos,
la tierra
así te hizo,
cebolla,
clara como un planeta,
y destinada
a relucir,
constelación constante,
redonda rosa de agua,
sobre
la mesa
de las pobres gentes.

Generosa
deshaces
tu globo de frescura
en la consumación
ferviente de la olla,
y el jirón de cristal
al calor encendido
del aceite
se transforma en rizada
pluma de oro.

También recordaré
cómo fecunda
tu influencia el amor
de la ensalada
y parece que el cielo
contribuye
dándote fina forma
de granizo
a celebrar tu claridad
picada
sobre los hemisferios
de un tomate.
Pero al alcance
de las manos del pueblo,
regada con aceite,
espolvoreada
con un poco de sal,
matas el hambre
del jornalero en el
duro camino.
Estrella de los pobres,
hada madrina
envuelta en delicado
papel, sales del suelo,
eterna, intacta, pura
como semilla de astro,
y al cortarte
el cuchillo en la cocina
sube la única lágrima
sin pena.
Nos hiciste llorar
sin afligirnos.

Yo cuanto existe celebré,
cebolla,
pero para mí eres
más hermosa que un ave
de plumas cegadoras,
eres para mis ojos
globo celeste, copa de
platino,
baile inmóvil
de anémona nevada

y vive la fragancia
de la tierra
en tu naturaleza
cristalina.

the invisible man, by pablo neruda

28 Saturday Sep 2013

Posted by in Poetry, Spanish, Translation

≈ Comments Off on the invisible man, by pablo neruda

Tags

, , , , ,

I laugh,
I smile
at the old poets,
I cherish all
their poetry,
all their dew,
moon, diamond, droplets
from submerged silver
that my graybeard brothers
festoon onto roses,
but
I smile;
for they always say “I,”
every where they go
something occurs
and it is always “I,”
down these streets,
only they
or their beloved,
walk down these streets,
no one else,
there are no fishermen about,
no bookstore merchants,
no bricklayers walking about,
no one stumbles and falls
from their scaffolding,
not one person suffers,
not one person loves,
only my poor brother,
the poet,
everything is happen
to him
and to his beloved,
no one lives
but him, the solitary poet,
no one weeps from hunger
or anger,
not one person suffers
in all his poetry
because he was unable
to pay the rent,
not one person
in all his poetry
is evicted from his house
with everything he owns,
and in factories,
nothing happens, no,
all our umbrellas, cups and bowls, are forged
bombs, guns and trains are built,
the elements are mined
by scraping up hell,
there is a worker’s strike,
military police arrive
and open fire,
they fire upon the people,
which is also to say,
against poetry,
ai, but my brother,
the poet,
was in love,
or he was agonizing
for in his throbbing heart
is only the sea,
and distant ports of call
yes, he loves their names,
and he writes about the ocean
the one he has never seen,
when life is as full
as the grain from an ear of corn
he walks by, never wondering
once how to harvest corn,
and he rides upon waves
without ever touching the shore,
and, now and then,
he is moved, perhaps profoundly
and deeply, but with despair,
you see, he is too sublime
to fit inside his own skin,
he gets himself ensnared, unscrambled,
he declares that he must be accursed,
with great sighs he drags about the cross
of darkness,
he knows that he is at odds with
everyone else in the world,
still, he eats bread every
morning but he has never
seen a baker
never attended union
meeting of bakers,
and so, my poor brother,
he becomes intentionally tricky,
he twists his words and writhes
and finds himself
and his words
complex,
complex,
ai, that’s the word,
I am no better
than my brother,
but I smile,
because when I walk down the street
I am the only one who does not exist,
all of life floods about me
like tidal rivers,
but I am the only
one who is now invisible,
I have no cryptic shadows,
no melancholia, nothing is dark,
you see, people speak to me,
people want to tell me things,
to talk about their families,
all their grief, all their gaiety,
people pass by, and people
talk to me about things,
look at all the things they do!
They chop wood,
string up electrical lights,
they bake bread late into the night,
our morning bread,
with pick ax and irons
they pierce the entrails
of the earth
and convert the minerals
into locks,
they rise into the sky and
carry airmail and sobs and kisses,
someone is standing
in every single doorway,
someone is being born,
my beloved is waiting for me,
and, as I walk along, these things
call out for me to sing them,
but how can I? I haven’t time,
I must examine everything
I hurry home now,
hurry off to the Party office;
what else can I do?
People everywhere ask me
to sing for them, yes, sing forever,
until everyone is drowned
in dreams and in colors,
ai, life is a gift
flooded with songs, the gift flies
open and a flock
of wild birds fly out
and they all want to tell me things,
they perch on my shoulders,
life is a struggle,
just like a rolling river and
all of humanity
wants to tell me,
to tell you,
why they are struggling,
and, if they are to be executed,
why they will die,
and I pass them all and haven’t
time enough for so many lives,
I want
them all to live
inside my soul,
to sing out my song,
I am not important,
I have no free time
for my own passions,
all night and all day
I must write this down
what is occurring, please
let me try not to miss anything.
It is true that, extraordinarily,
at times I do get tired,
I look up at the cosmos,
I lie down in the grass, a bug
the same color as a violin
marches by,
I place my palm across
a sapling breast
or between the hips
of the woman I love,
I try to study the silk
of the trembling night,
all frozen with destiny,
then
I feel waves of mystery
pouring out from my soul,
ai, childhood, my little self
weeping in a corner,
my heartbreaking youth,
I feel so sleepy
so I sleep
just like a log,
in no time I am
unconscious,
with or without destiny,
with or without my lover,
and when I wake up
all the night is long gone,
all the streets have come alive without me,
the poor barrio girls
are off on their way to work,
fishermen return
from the sea,
the miners
in brand new boots
are going down into the mines,
yes, everything is alive, awake,
yes, everyone is
hurrying back and forth,
and I have scarcely enough time
to struggle into my clothing,
I must fly:
no on must
pass by without my seeing
where he is going,
what she is doing.
I cannot live without
life,
without people being people,
I must run and look and listen
and sing,
stars have nothing
for me, solitude
bears not a single flower,
not a single fruit.
For my life, give me
every life,
give me every agony
the world has ever had
and I will transform them all
into desire.
Give me
every rapture,
even the most secret,
because if not,
how will they ever be known?
I must tell them,
please, give me your
daily struggles
so I can make up my song,
that way we will be together,
shoulder to shoulder,
everyone single one,
let my song unite us:
this song of the invisible man
singing along with everyone.

—- translated by ZJC

][][

el hombre invisible

Yo me río,
me sonrío
de los viejos poetas,
yo adoro toda
la poesía escrita,
todo el rocío,
luna, diamante, gota
de plata sumergida,
que fue mi antiguo hermano,
agregando a la rosa, pero
me sonrío,
siempre dicen “yo,”
a cada paso
les sucede algo,
es siempre “yo,”
por las calles
sólo ellos andan
o la dulce que aman,
nadie más,
no pasan pescadores,
ni libreros,
no pasan albañiles,
nadie se cae
de un andamio,
nadie sufre,
nadie ama,
sólo mi pobre hermano,
el poeta,
a él le pasan
todas las cosas
y a su dulce querida,
nadie vive
sino él solo,
nadie llora de hambre
o de ira,
nadie sufre em sus versos
porque no puede
pagar el alquiler,
a nadie en poesía
echan a la calle
con camas y con sillas
y en las fábricas
tampoco pasa nada,
no pasa nada,
se hacen paraguas, copas,
armas, locomotoras,
se extraen minerales
rascando el infierno,
hay huelgas,
vienen soldados,
disparan,
disparan contra el pueblo,
es decir,
contra la poesía,
y mi hermano
el poeta
estaba enamorado,
o sufría
porque sus sentimientos
son marinos,
ama los puertos
remotos, por sus nombres,
y escribe sobre océanos
que no conoce,
junto a la vida, repleta
como el maíz de granos,
él pasa sin saber
desgranarla,
él sube y baja
sin tocar la tierra,
o a veces
se siente profundísimo
y tenebroso
él es tan grande
que no cabe en sí mismo,
se enreda y desenreda,
se declara maldito,
lleva con gran dificultad la cruz
de las tinieblas,
piensa que es diferente
a todo el mundo,
todos los días come pan
pero no ha visto nunca
un panadero
ni ha entrado a un sindicato
de panificadores,
y así mi pobre hermano
se hace oscuro,
se tuerce y se retuerce
y se halla
interesante,
interesante,
ésta es la palavra,
yo no soy superior
a mi hermano
pero sonrío,
porque voi por las calles
y sólo yo no existo,
la vida corre
como todos los ríos,
yo soy el único
invisible,
no hay misteriosas sombras,
no hay tinieblas,
todo el mundo me habla,
me quierem contar cosas,
me hablan de sus parientes,
de sus miserias
y de sus alegrías,
todos pasan y todos
me dicen algo,
y cuántas cosas hacen!
cortan maderas,
suben hilos eléctricos,
amasan hasta tarde en la noche
el pan de cada día,
con una lanza de hierro
perforan las entrañas
de la tierra
y converten el hierro
en cerraduras,
suben al cielo y llevan,
cartas, sollozos, besos,
en cada puerta
hay alguien,
nace alguno,
o me espera la que amo,
y yo paso y las cosas
mi piden que las cante,
yo no tengo tiempo,
debo pensar en todo,
debo volver a la casa,
pasar al Partido,
qué puedo hacer,
todo me pide
que hable,
todo me pide
que cante y cante siempre,
todo está lleno
de sueños y sonidos,
la vida es una caja
llena de cantos, se abre
y vuela y viene
una bandada
de pájaros
que quieren contarme algo
descansando en mis hombros,
la vida es una lucha
como un río que avanza
y los hombres
quieren decirme,
decirte,
por qué luchan,
si mueren,
por qué mueren,
y yo paso y no tengo
tiempo para tantas vidas,
yo quiero
que todos vivan
en mi vida
y cante en mi canto,
yo no tengo importancia,
no tengo tiempo,
para mis asuntos,
de noche y de día
debo anotar lo que pasa,
y no olvidar a nadie.
Es verdad que de pronto
me fatigo
y miro las estrellas,
me tiendo en el pasto, pasa
un insecto color de violín,
pongo el brazo
sobre un pequeño seno
o bajo la cintura
de la dulce que amo,
y miro el terciopelo duro
de la noche que tiembla
con sus constelaciones congeladas,
entonces
siento subir a mi alma
la ola de los misterios,
la infancia,
el llanto en los rincones,
la adolescencia triste,
y mi sueño,
y duermo
como un manzano,
me quedo dormido
de inmediato
con las estrellas o sin las estrellas,
com mi amor o sin ella,
y cuando me levanto
se fue la noche,
la calle ha despertado antes que yo,
a su trabajo
van las muchachas pobres,
los pescadors vuelven
del océano,
los mineros
van con zapatos nuevos
entrando en la mina,
todo vive,
todos pasan,
andan apresurados,
y yo tengo apenas tiempo
para vestirme,
yo tengo que correr:
ninguno puede
pasar sin que yo sepa
adónde va, qué cosa
le ha sucedido.
No puedo sin la vida vivir,
sin el hombre ser hombre
y corro y veo y oigo
y canto,
las estrellas no tienen
nada que ver conmigo,
la soledad no tiene
flor ni fruto.
Dadme para mi vida
todas las vidas,
dadme todo el dolor
de todo el mundo,
yo voy a transformarlo
en esperanza. Dadme
Todas las alegrías,
aun las más secretas,
porque si así no fuera,
cómo van a saberse?
Yo tengo que cantarlas,
dadme las luchas
de cada día
porque ellas son mi canto,
y así andaremos juntos,
codo a codo,
todos los hombres,
mi canto los reúne:
el canto del hombre invisible
que canta con todos los hombres.

i burn lewd (me quemo lascivo)

02 Sunday Jun 2013

Posted by in Erotic, Illustration and art, Poetry, Spanish, Translation

≈ 4 Comments

Tags

, , , , , ,

dance in the burning air 0

En tus silencio oscuro.
Tus espigados lujuria.
Tus cuarto oscuro.
Tus aire quema.
En tus libidinoso sonámbulo.
Me quemo lascivo.
.
In your dark silence.
Your spiky lust.
Your dark room.
Your burning air.
In your libidinous sleepwalking.
I burn lewd.

dance in the burning air 1

dance in the burning air 2

dance in the burning air 3

dance in the burning air 4

BODAS DE SANGRE de García Lorca: part ii

24 Friday May 2013

Posted by in Armenian, Spanish, Translation

≈ Comments Off on BODAS DE SANGRE de García Lorca: part ii

Tags

, , , , , ,

ACTO PRIMERO: 2
.
[HABITACIÓN PINTADA DE ROSA CON COBRES Y RAMOS DE FLORES POPULARES. EN EL CENTRO, UNA MESA CON MANTEL. ES LA MAÑANA. SUEGRA DE LEONARDO CON UN NIÑO EN BRAZOS. LO MECE. LA MUJER, EN LA OTRA ESQUINA, HACE PUNTO DE MEDIA]

SUEGRA:
Nana, niño, nana
del caballo grande
que no quiso el agua.
El agua era negra
dentro de las ramas.
Cuando llega el puente
se detiene y canta.
¿Quién dirá, mi niño,
lo que tiene el agua
con su larga cola
por su verde sala?

MUJER [bajo]:
Duérmete, clavel,
que el caballo no quiere beber.

SUEGRA:
Duérmete, rosal,
que el caballo se pone a llorar.
Las patas heridas,
las crines heladas,
dentro de los ojos
un puñal de plata.
Bajaban al río.
¡Ay, cómo bajaban!
La sangre corría
más fuerte que el agua.

MUJER:
Duérmete, clavel,
que el caballo no quiere beber.

SUEGRA:
Duérmete, rosal,
que el caballo se pone a llorar.

MUJER:
No quiso tocar
la orilla mojada,
su belfo caliente
con moscas de plata.
A los montes duros
solo relinchaba
con el río muerto
sobre la garganta.
¡Ay caballo grande
que no quiso el agua!
¡Ay dolor de nieve,
caballo del alba!

SUEGRA:
¡No vengas! Detente,
cierra la ventana
con rama de sueños
y sueño de ramas.

MUJER:
Mi niño se duerme.

SUEGRA:
Mi niño se calla.

MUJER:
Caballo, mi niño
tiene una almohada.

SUEGRA:
Su cuna de acero.

MUJER:
Su colcha de holanda.

SUEGRA:
Nana, niño, nana.

MUJER:
¡Ay caballo grande
que no quiso el agua!

SUEGRA:
¡No vengas, no entres!
Vete a la montaña.
Por los valles grises
donde está la jaca.

MUJER [mirando]:
Mi niño se duerme.

SUEGRA:
Mi niño descansa.

MUJER [bajito]:
Duérmete, clavel,
que el caballo no quiere beber.

MUJER [levantándose, y muy bajito]:
Duérmete, rosal.
que el caballo se pone a llorar.

[ENTRAN AL NIÑO. ENTRA LEONARDO]

LEONARDO: ¿Y el niño?

MUJER: Se durmió.

LEONARDO: Ayer no estuvo bien. Lloró por la noche.

MUJER [alegre]: Hoy está como una dalia. ¿Y tú? ¿Fuiste a casa del herrador?

LEONARDO: De allí vengo. ¿Querrás creer? Llevo más de dos meses poniendo herraduras nuevas al caballo y siempre se le caen. Por lo visto se las arranca con las piedras.

MUJER: ¿Y no será que lo usas mucho?

LEONARDO: No. Casi no lo utilizo.

MUJER: Ayer me dijeron las vecinas que te habían visto al límite de los llanos.

LEONARDO: ¿Quién lo dijo?

MUJER: Las mujeres que cogen las alcaparras. Por cierto que me sorprendió. ¿Eras tú?

LEONARDO: No. ¿Qué iba a hacer yo allí en aquel secano?

MUJER: Eso dije. Pero el caballo estaba reventando de sudor.

LEONARDO: ¿Lo viste tú?

MUJER: No. Mi madre.

LEONARDO: ¿Está con el niño?

MUJER: Sí. ¿Quieres un refresco de limón?

LEONARDO: Con el agua bien fría.

MUJER: ¡Cómo no viniste a comer!…

LEONARDO: Estuve con los medidores del trigo. Siempre entretienen.

MUJER [haciendo el refresco y muy tierna]: ¿Y lo pagan a buen precio?

LEONARDO: El justo.

MUJER: Me hace falta un vestido y al niño una gorra con lazos.

LEONARDO [levantándose]: Voy a verlo.

MUJER: Ten cuidado, que está dormido.

SUEGRA [saliendo]: Pero ¿quién da esas carreras al caballo? Está abajo, tendido, con los ojos desorbitados, como si llegara del fin del mundo.

LEONARDO [agrio]: Yo.

SUEGRA: Perdona; tuyo es.

MUJER [tímida]: Estuvo con los medidores del trigo.

SUEGRA: Por mí, que reviente. [se sienta]

MUJER: El refresco. ¿Está frío?

LEONARDO: Sí.

MUJER: ¿Sabes que piden a mi prima?

LEONARDO: ¿Cuándo?

MUJER: Mañana. La boda será dentro de un mes. Espero que vendrán a invitarnos.

LEONARDO [serio]: No sé.

SUEGRA: La madre de él creo que no estaba muy satisfecha con el casamiento.

LEONARDO: Y quizá tenga razón. Ella es de cuidado.

MUJER: No me gusta que penséis mal de una buena muchacha.

SUEGRA: Pero cuando dice eso es porque la conoce. ¿No ves que fue tres años novia suya? [con intención]

LEONARDO: Pero la dejé. [a su mujer] ¿Vas a llorar ahora? ¡Quita! [la aparta bruscamente las manos de la cara] Vamos a ver al niño. [entran abrazados]

[APARECE LA MUCHACHA, ALEGRE. ENTRA CORRIENDO]

MUCHACHA: Señora.

SUEGRA: ¿Qué pasa?

MUCHACHA: Llegó el novio a la tienda y ha comprado todo lo mejor que había.

SUEGRA: ¿Vino solo?

MUCHACHA: No, con su madre. Seria, alta. [la imita] Pero ¡qué lujo!

SUEGRA: Ellos tienen dinero.

MUCHACHA: ¡Y compraron unas medias caladas!… ¡Ay, qué medias! ¡El sueño de las mujeres en medias! Mire usted: una golondrina aquí [señala el tobillo], un barco aquí [señala la pantorrilla] y aquí una rosa. [señala el muslo]

SUEGRA: ¡Niña!

MUCHACHA: ¡Una rosa con las semillas y el tallo! ¡Ay! ¡Todo en seda!

SUEGRA: Se van a juntar dos buenos capitales.

[APARECEN LEONARDO Y SU MUJER]

MUCHACHA: Vengo a deciros lo que están comprando.

LEONARDO [fuerte]: No nos importa.

MUJER: Déjala.

SUEGRA: Leonardo, no es para tanto.

MUCHACHA: Usted dispense. [se va llorando]

SUEGRA: ¿Qué necesidad tienes de ponerte a mal con las gentes?

Leonardo: No le he preguntado su opinión. [se sienta]

SUEGRA: Está bien.

[PAUSA]

MUJER [a Leonardo]: ¿Qué te pasa? ¿Qué idea te bulle por dentro de cabeza? No me dejes así, sin saber nada…

Leonardo: Quita.

MUJER: No. Quiero que me mires y me lo digas.

Leonardo: Déjame. [se levanta]

MUJER: ¿Adónde vas, hijo?

LEONARDO [agrio]: ¿Te puedes callar?

SUEGRA [enérgica, a su hija]: ¡Cállate! ¡El niño! [entra y vuelve a salir con él en brazos]
Las patas heridas,
las crines heladas,
dentro de los ojos
un puñal de plata.
Bajaban al río.
La sangre corría
más fuerte que el agua.

MUJER [volviéndose lentamente y como soñando]
Duérmete, clavel,
que el caballo se pone a beber.

SUEGRA:
Duérmete, rosal,
que el caballo se pone a llorar.

MUJER:
Nana, niño, nana.

SUEGRA:
Ay, caballo grande,
que no quiso el agua!

MUJER [dramática]:
¡No vengas, no entres!
¡Vete a la montaña!
¡Ay dolor de nieve,
caballo del alba!

SUEGRA [Llorando]:
Mi niño se duerme…

MUJER [llorando y acercándose lentamente]:
Mi niño descansa…

SUEGRA:
Duérmete, clavel,
que el caballo no quiere beber.

MUJER [llorando y apoyándose sobre la mesa]:
Duérmete, rosal,
que el caballo se pone a llorar.

[TELÓN]
.
* * *
.
[MORNING. A ROSE-COLORED ROOM WITH WREATHS OF FLOWERS AND GLEAMING COPPER POTS AND PANS. IN THE CENTER, A TABLE WITH A TABLECLOTH. LEONARDO’S MOTHER-IN-LAW CRADLES A BOY IN HER ARMS, ROCKING. LEONARDO’S WIFE IS MENDING STOCKINGS]

MOTHER-IN-LAW:
Hush, baby, hush.
Dream of a great black stallion
that would not drink the water.
Wouldn’t drink the water.
The water was black
under the branches.
Under the branches
the water was black.
Under the bridge
it stopped and sang.
Who can say, my baby,
of the water’s pain?
Of the water’s pain
who can say?
As it draws its long tail
through deep green room …

WIFE [quietly singing]:
Go to sleep, my carnation,
for the horse will not want to drink deep.

MOTHER-IN-LAW:
Sleep, sleep my little rose,
for the horse now starts to weep.

WIFE:
The hooves are all red with blood,
and all its horsey hair frozen.
And deep within its eyes
rests a broken silver dagger.
Down they went to the river’s edge.
Ai!, how they went down!
And its blood ran faster
than the running water.

MOTHER-IN-LAW:
Sleep, sleep my little rose,
for the horse now starts to weep.

WIFE:
It will not touch
the river’s edge,
it will not, no it will not
though its mouth is hot
with silver flies.
O to the hard mountains
it can only whinny
with the dead river
stuck in its throat.
Ai!, the giant horse
that did not want the water!
Ai!, the pain of the snow,
for a horse made of the dawn!

MOTHER-IN-LAW:
Keep away now! Stop it,
and close the windows.
Use branches of dreams
and dream of branches.

WIFE:
Horse, my boy
has his own pillow.

MOTHER-IN-LAW:
Dream, softly dream.

WIFE:
Now my boy sleeps.

MOTHER-IN-LAW:
His cradle is made of steel.

WIFE:
His blanket is of fine Holland linen.

MOTHER-IN-LAW:
Hush, baby, hush.

WIFE:
Ai!, the giant horse
that did not want the water!

MOTHER-IN-LAW:
Keep away now! Do not enter!
Run to the mountains
down through the gray valleys
to your mare’s side.

WIFE [looking at sleeping BOY]:
Now my boy sleeps.

MOTHER-IN-LAW:
Now my baby is quiet.

WIFE [softly]:
Sleep, my carnation, of
the giant horse that
did not want the water.

MOTHER-IN-LAW [rising softly]:
Sleep, sleep my little rose,
for the horse now starts to weep.

[MOTHER-IN-LAW EXITS CARRYING THE BOY. PAUSE. LEONARDO ENTERS]

LEONARDO: Where’s the boy?

WIFE: He fell asleep.

LEONARDO: Yesterday he was not well. He cried all night.

WIFE [happily]: And today he is fresh like a dahlia. And you? Were you at the blacksmith today?

LEONARDO: I’ve just come from there. Can you believe it? For more than two months he has been putting new horseshoes on our horse and they are always falling off. As far as I can tell he keep tripping on the stones.

WIFE: Could it not be that you ride him a bit too much?

LEONARDO: No … what would I being doing out there, in that wasteland?

WIFE: Yesterday the Neighbors told me they had seen you out on the other side of the wastelands.

LEONARDO: Who told you that?

WIFE: The women who picks the capers. It certainly did surprise me … was it you?

LEONARDO: No … I say again, what would I being doing out there, in that wasteland?

WIFE: That is what I said. But they say the horse was burning with sweat.

LEONARDO: Did you see him?

WIFE: No. But Mother did.

LEONARDO: Is she with the boy?

WIFE: Yes. Do you want some lemonade?

LEONARDO: Only with icy water.

WIFE: Why did you not come home to eat …?

LEONARDO: I was busy with the wheat buyers. They always take their time.

WIFE [very tenderly as she makes the lemonade]: And did they give you a good price?

LEONARDO: It was … fair.

WIFE: I am hoping for a new dress and the boy needs a new cap with ribbons.

LEONARDO [rising]: I am going to go see him.

WIFE: Please, try not to wake him.

MOTHER-IN-LAW [entering]: Who is trying to kill our horse? He is worn down, worn out, lathered in sweat. Look at those crazy, pop-eyes. It looks as if someone has just arrived from the ends of the earth. Who …?

LEONARDO [bitterly]: Me.

MOTHER-IN-LAW: O! pardon me, of course, it is yours to do as you like.

WIFE [timidly]: He was down with the the wheat buyers.

MOTHER-IN-LAW: He can go down to hell, for all I care. [she pauses, sits]

WIFE: Your drink, is it cold enough?

LEONARDO: Yes.

WIFE: Have you heard? My cousin is getting engaged!

LEONARDO: When?

WIFE: Tomorrow. The wedding will be within a month. I hope that they will come to invite to us.

LEONARDO [seriously]: I do not know.

MOTHER-IN-LAW: I hear that his mother was not very happy with the arrangement.

LEONARDO: And … perhaps she is right. She is a girl that needs constant watching.

WIFE: I do not like that you think bad things about a good girl.

MOTHER-IN-LAW [with malice]: Bah! when he says that it is because he knows all about it. Don’t you remember that she was his fiancee three years?

LEONARDO: But I left her. [to WIFE] What? Are you going to cry now? Stop it! [He roughly pulls her hands from her face] Come! we are going to see the boy.

[THEY EXIT. A GIRL APPEARS IN THE DOORWAY. SHE RUNS IN CHEERFULLY]

GIRL: Señora.

MOTHER-IN-LAW: What is it?

GIRL: The young man arrived at the store and bought all the best things we had.

MOTHER-IN-LAW: Was he alone?

GIRL: No, he came with his mother. Serious, tall. [she strikes a pose to imitate her] But very proud!

MOTHER-IN-LAW: They have money.

GIRL: And they bought some open-work stockings! … Ai!, what stockings! The sort you can only dream about! Look: a swallow here [she indicates the ankle], and a boat here [she indicates the thigh] and a rose here. [she indicates her hip] …

MOTHER-IN-LAW: Child!

GIRL: A rose with seeds and stem! Ai! Everything in silk!

MOTHER-IN-LAW: Two rich families are being brought together.

[LEONARDO AND WIFE ENTER]

GIRL: I came to tell you what they are buying.

LEONARDO [harshly]: We don’t care.

WIFE: Leave her alone.

MOTHER-IN-LAW: Leonardo, it is not important.

GIRL: Please … excuse me [she exits, weeping]

MOTHER-IN-LAW: Why is it a necessity for you to act badly with everyone?

LEONARDO: I did not ask your opinion. [he sits]

MOTHER-IN-LAW: Very well. [she slowly sits down, pause]

WIFE [to LEONARDO]: What has happened to you? What ideas do you have going on the inside of your head? Do not leave me like this, without knowing what is going on …

LEONARDO: Stop this.

WIFE: No, I will not. Look me in the eye and me and tell me.

LEONARDO: Leave me alone. [he rises]

WIFE: Where are you going?

LEONARDO [bitterly]: Why won’t you shut up?

MOTHER-IN-LAW [grimly, to WIFE]: Shhhh! [LEONARDO exits] The baby!

[SHE EXITS AND RETURNS WITH BOY IN HER ARMS. THE WIFE REMAINS STANDING, IMMOVABLE]

MOTHER-IN-LAW:
The hooves are all red with blood,
and all its horsey hair frozen.
And deep within its eyes
rests a broken silver dagger.
Down they went to the river’s edge.
Ai!, how they went down!
And its blood ran faster
than the running water.

WIFE [turning slowly around as if dreaming]:
Go to sleep, my carnation,
for the horse will not want to drink deep.

MOTHER-IN-LAW:
Sleep, sleep my little rose,
for the horse now starts to weep.

WIFE:
Hush, baby, hush.

MOTHER-IN-LAW:
Sleep, my carnation, of
the giant horse that
did not want the water.

WIFE [dramatically]:
Keep away now! Do not enter!
Run to the mountains
Ai!, the pain of the snow,
for a horse made of the dawn!

MOTHER-IN-LAW [weeping]:
Now my boy sleeps …

WIFE [weeping, slowly moving near]:
Now my baby is quiet …
Sleep, my carnation, of
the giant horse that
did not want the water.

BOTH WOMEN [crying and leaning on the table]:

Sleep, sleep my little rose,
for the horse now starts to weep.

[CURTAIN]
.
* * *
.
[ԱՌԱՎՈՏ. ՎԱՐԴԱԳՈՒՅՆ ՍԵՆՅԱԿ. ԾԱՂԻԿՆԵՐ ԵՒ ՊՂՆՁԻ ՓՈՔՐ ԿԱԹՍԱՆԵՐ ԵՆ ԱՆՈՒՄ ՊԱՏԻՆ. ԿԵՆՏՐՈՆՈՒՄ Է ՍԵՆՅԱԿՈՒՄ, ԿԱ ՄԻ ՍԵՂԱՆ. ԼՕՐՐԱՆՆԵՐԻՑ ՈՐԴԻ ԶՈՔԱՆՉ ԳԻՐԿԸ. ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ ՈՒ ՁԵՒ]

ԶՈՔԱՆՉ:
Օրօր, տղա, օրօր,
երազանքը մեծ սեւ հովատակ,
որը չի խմել ջուր.
Նա չէր խմել ջուր.
Ջրի էր սեւ,
տակ մասնաճյուղերում.
Տակ մասնաճյուղերում,
որ ջուր էր սեւ.
Տակ կամրջի,
այն դադարեց,
այն երգում էին.
Ով կարող է ասել,
իմ երեխային,
որ ջրի ցավի?
Ջրից էլ ցավի,
ով կարող է ասել.
Այն այն քարշ է իր պոչը
են խորը կանաչ սենյակում …

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ [երգում հանգիստ]:
Գնալ քնել, իմ կարմիր մեխակ,
համար ձիու չի խմել ջուր.

ԶՈՔԱՆՉ:
Երազ, քնում, իմ փոքրիկ վարդ.
Ձին այժմ սկսում են լաց.
Նրա ոտքերը են կարմիր արյունով,
եւ նրա մազերը սառեցված.
Եւ խորը ներսում իր աչքի
ընկած կոտրված արծաթե դաշույն.
ներքեւ նրանք գնացին գետի հետ եզրին.
Աի!, են նրանք իջան.
Եւ նրա արյունը վազում
ավելի արագ, քան հոսող ջուրը.

ԶՈՔԱՆՉ:
Երազ, քնում, իմ փոքրիկ վարդ.
Ձին այժմ սկսում են լաց.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ:
Այն չի դիպչել
գետի է եզրին.
Այն չի. Ոչ, դա չի.
Սակայն նրա բերանը
լեցուն է արծաթի ճանճեր.
Աի!, երեխային դաժանաբար լեռները,
այն կարող է միայն լաց լինել,
նաեւ մահացած գետի խրված իր կոկորդին.
Աի!, հսկա ձին է,
որը չի ցանկանում,
որ ջուրը.
Աի!, ձյունը լի է ցավի
համար լուսաբացին ձիու.

ԶՈՔԱՆՉ:
Հեռացեք. Դադարեցնել այն.
Փակել պատուհանները.
Օգտագործեք մասնաճյուղեր երազանքների,
ու երազանքն մոտ ճյուղերի.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ:
Երազանքը մասին ձիու, որդիս.
Երազանքը վրա ձեր բարձի.

ԶՈՔԱՆՉ:
Երազանքը մեղմորեն.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ:
Երազ հիմա իմ որդուն.

ԶՈՔԱՆՉ:
Նրա բնօրրանը է պատրաստված պողպատից.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ:
Նրա վերմակ է նուրբ Հոլանդիայի սպիտակեղեն.

ԶՈՔԱՆՉ:
Օրօր, տղա, օրօր.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ:
Աի!, հսկա ձին է,
որը չի ցանկանում,
որ ջուրը.

ԶՈՔԱՆՉ:
Հեռացեք. Դադարեցնել այն.
Առաջադրվել սարը,
եւ ներքեւ միջոցով գորշ հովիտներում.
Ձեր ձիու է վարման.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ [դադար]:
Հիմա իմ տղայի որը քնած.

ԶՈՔԱՆՉ:
Հիմա իմ տղայի հանգիստ է.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ [մեղմորեն]:
Գնալ քնել, իմ կարմիր մեխակ,
համար ձիու չի խմել ջուր.

ԶՈՔԱՆՉ [rising softly]:
Երազ, իմ փոքրիկ վարդ.
Ձին այժմ սկսում են լաց.

[ԶՈՔԱՆՉ ԴՈՒՐՍ, ՏԱՆՈՒՄ ՏՂԱՅԻՆ. ԴԱԴԱՐ. ԼԷՈՆԱՐԴՈ ՄՏՆՈՒՄ Է]

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Որտեղ է տղան?

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Քնած.

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Երեկ, նա հիվանդ է. Նա լաց.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ [հաջողությամբ]: Եվ այսօր նա թարմ նման գեորգենի. Եվ դուք? Էիք այցելելով դարբին այսօր?

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Ես պարզապես եկել այնտեղից. Կարող եք համոզված են, որ? Ավելի քան երկու ամիս է օգտագործել նոր նալ, ու նրանք միշտ ընկնում է. Որքանով ես կարող եմ ասել, որ ձիու շարունակում արագոտն քարերի վրա.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Դուք զբոսանք նրան շատ դժվար է?

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Ոչ. Որտեղ ես լողալ նրան այդ անապատում?

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: YԵրեկ, մեր հարեւանը տեսաւ եք, ձիավարություն անապատում.

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Ինչ?

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Լուրը զարմացրել ինձ. Էր, որ դուք?

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Ասացի, ոչ. Որտեղ ես լողալ նրան այդ անապատում?

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Թերեւս. Նրանք ասացին, որ ձիու էր, քրտնած.

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Արդյոք դուք տեսնում նրան. ?

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Ոչ. Բայց իմ մայրը տեսաւ նրան.

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Որտեղ է նա.?

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Հետ տղայի. Ցանկանում եք լիմոնադ?

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Թիվ Սառը ջուր.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Ինչու չի վերադառնում տուն ուտել?

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Ես զբաղված են ցորենի գնորդներ. Նրանք միշտ էլ դանդաղ.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ [բարյացակամորեն]: Իսկ նրանք ձեզ մի լավ գին?

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Դա … արդար.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Ես ուզում եմ մի նոր զգեստը. Տղան կարիք ունի նոր գլխարկը.

ԼԷՈՆԱՐԴՈ [մեծացող]: Ես ուզում եմ տեսնել նրան.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Բայց նա քնում.

ԶՈՔԱՆՉ [մտնելով]: Ով փորձում է սպանել մեր ձիու? Նա մաշված են, մաշված, lathered են քրտինք. Նայիր այդ խենթ աչքերով. Այն նայում, քանի որ եթե այն նոր է ժամանել էին դժոխք. Ով …?

ԼԷՈՆԱՐԴՈ [դաժան]: Ինձ.

ԶՈՔԱՆՉ: Ներեցեք ինձ, իհարկե, դա ձերն է անել, ինչպես Դուք եք ցանկանում.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ [քաշվող]: Նա իջնում է ցորենի գնորդներ.

ԶՈՔԱՆՉ: Նա կարող է գնալ դժոխք. Ոչինչ. [նստում է աթոռին]

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: YԱհա ձեր ջուր. Դա սառը?

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Այո.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Կա նորություններ. Հորեղբորս տղան էլ ամուսնանալուց.

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Երբ?

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Հարսանյաց կլինի մեկ ամսից. Հուսով եմ, որ նրանք հրավիրում մեզ.

ԼԷՈՆԱՐԴՈ [լրջորեն]: Չգիտեմ.

ԶՈՔԱՆՉ: Ես լսում եմ, որ նրա մայրը, շատ գոհ ոչ դասաւորութեան պատճառով.

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Եվ, թերեւս … նա ճիշտ է. Նա մի աղջիկ, որը կարիք ունի մշտական նայում.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Ես չեմ սիրում որ դուք ասում եք վատ խոսք լավ աղջկա.

ԶՈՔԱՆՉ [չարակամություն]: Ոչինչ. երբ նա ասում է, որ, քանի որ նա գիտի բոլորի մասին. Չեք հիշում, որ նա նրա հարսնացուն է երեք տարի?

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Բայց ես լքել է նրան. Ինչ? Դուք պատրաստվում լաց հիմա? Դադարեցնել այն. [Նա մոտ խլում է իր ձեռքերը իր դեմքը] Եկեք! մենք տեսնում տղային.

[ՆՐԱՆՔ ԴՈՒՐՍ ԳԱԼ. ՄԻ ԱՂՋԻԿ ԱՍՎԱԾ Է ՍԵՆՅԱԿՈՒՄ. ՆԱ ՈՒՐԱԽ.]

ԱՂՋՆԱԿ: Տատիկ.

ԶՈՔԱՆՉ: Ինչ?

ԱՂՋՆԱԿ: Երիտասարդը ժամանել է խանութ եւ գնել բոլոր լավագույն բաները, որ մենք ունեցել.

ԶՈՔԱՆՉ: Նա մենակ?

ԱՂՋՆԱԿ: Ոչ, նա իր մոր հետ. Լուրջ, բարձրահասակ, հպարտ.

ԶՈՔԱՆՉ: Նրանք գումար.

ԱՂՋՆԱԿ: Եվ նրանք գնել կիսազուգագուլպաներ … Աի!, Ինչ երկար կիսազուգագուլպաներ. Դուք կարող եք միայն երազել մոտ.

ԶՈՔԱՆՉ: Դուստր !

ԱՂՋՆԱԿ: Ամեն ինչ մետաքս!

ԶՈՔԱՆՉ: Հարուստ ընտանիքները ամուսնանում հարուստ ընտանիք.

[ԼԷՈՆԱՐԴՈ ԵՎ ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ ՎԵՐԱԴԱՌՆԱԼՈՒ]

ԱՂՋՆԱԿ: Ես եկել եմ պատմել ձեզ, թե ինչ են նրանք գնում.

ԼԷՈՆԱՐԴՈ [դաժան]: Մենք չենք մտածում!

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Թողնել նրան մենակ.

ԶՈՔԱՆՉ: Լէոնարդո-յան, դա կարեւոր չէ.

ԱՂՋՆԱԿ: Խնդրում եմ … ներել ինձ [ելք, լալիս]

ԶՈՔԱՆՉ: Ինչու եք դաժան բոլորին?

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Ես չեմ հարցնում, ձեր կարծիքը. [նա նստում]

ԶՈՔԱՆՉ: Ոչինչ. [նա նստում]

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Ինչ է պատահել ձեզ. Ինչ եք մտածում? Ասա ինձ, թե ինչ է կատարվում.

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Դադարեցնել խոսում այս մասին.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Ոչ. Նայիր ինձ աչքով եւ ասա ինձ.

ԼԷՈՆԱՐԴՈ: Ինձ հանգիստ թողեք. [կանգնում է]

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ: Ուր ես գնում?

ԼԷՈՆԱՐԴՈ [դաժան]: Եղեք հանգիստ է.

ԶՈՔԱՆՉ: Մի արթնացրու երեխային!

[ՆԱ ԴՈՒՐՍ Է, ԵՒ ՎԵՐԱԴԱՌՆՈՒՄ ՀԵՏ ՏՂԱՅԻ ԳԻՐԿԸ]

ԶՈՔԱՆՉ:
Նրա ոտքերը են կարմիր արյունով,
եւ նրա մազերը սառեցված.
Եւ խորը ներսում իր աչքի
ընկած կոտրված արծաթե դաշույն.
ներքեւ նրանք գնացին գետի հետ եզրին.
Աի!, են նրանք իջան.
Եւ նրա արյունը վազում
ավելի արագ, քան հոսող ջուրը.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ:
Գնալ քնել, իմ կարմիր մեխակ,
համար ձիու չի խմել ջուր.

ԶՈՔԱՆՉ:
Երազ, քնում, իմ փոքրիկ վարդ.
Ձին այժմ սկսում են լաց.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ:
Օրօր, տղա, օրօր.

ԶՈՔԱՆՉ:
Հսկա ձին է,
որը չի ցանկանում,
որ ջուրը.
Աի!, ձյունը լի է ցավի
համար լուսաբացին ձիու.

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ:
Հեռացեք. Դադարեցնել այն.
Փակել պատուհանները.
Օգտագործեք մասնաճյուղեր երազանքների,
ու երազանքն մոտ ճյուղերի.

ԶՈՔԱՆՉ:
Երազանքը մեղմորեն …

ԿԻՆ ԱՄՈՒՍԻՆ:
Հսկա ձին է,
որը չի ցանկանում,
որ ջուրը.
Ջրից էլ ցավի,
ով կարող է ասել?

ԵՐԿՈՒ ԿԱՆԱՅՔ:
Երազ, քնում, իմ փոքրիկ վարդ.
Ձին այժմ սկսում են լաց.

[ՎԱՐԱԳՈՒՅՐՆԵՐԻ]

BODAS DE SANGRE de García Lorca: part i

23 Thursday May 2013

Posted by in Armenian, Spanish, Translation

≈ 4 Comments

Tags

, , , , , , ,

BLOOD WEDDING
ARYAN HARSANEKAN
ԱՐՅԱՆ ՀԱՐՍԱՆԵԿԱՆ
by Federico Garcia Lorca
(Ֆեդերիկո Գարսիա Լորկա)
.
ACTO PRIMERO: 1

[HABITACIÓN PINTADA DE AMARILLO]

NOVIO (entrando): ¿Madre?

MADRE: ¿Que?

NOVIO: Me voy.

MADRE: ¿Adónde?

NOVIO: A la viña. (va a salir)

MADRE: Espera.

NOVIO: ¿Quieres algo?

MADRE: Hijo, el almuerzo.

NOVIO: Déjalo. Comeré uvas. Dame la navaja.

MADRE: ¿Para qué?

NOVIO (riendo): Para cortarlas.

MADRE (entre dientes y buscándola): La navaja, la navaja… Malditas sean todas y el bribón que las inventó.

NOVIO: Vamos a otro asunto.

MADRE: Y las escopetas, y las pistolas, y el cuchillo más pequeño, y hasta las azadas y los bieldos de la era.

NOVIO: Bueno.

MADRE: Todo lo que puede cortar el cuerpo de un hombre. Un hombre hermoso, con su flor en la boca, que sale a las viñas o va a sus olivos propios, porque son de él, heredados …

NOVIO (bajando la cabeza): Calle usted.

MADRE: … y ese hombre no vuelve. O si vuelve es para ponerle una palma encima o un plato de sal gorda para que no se hinche. No sé cómo te atreves a llevar una navaja en tu cuerpo, ni cómo yo dejo a la serpiente dentro del arcón.

NOVIO: ¿Está bueno ya?

MADRE: Cien años que yo viviera no hablaría de otra cosa. Primero, tu padre, que me olía a clavel y lo disfruté tres años escasos. Luego, tu hermano. ¿Y es justo y puede ser que una cosa pequeña como una pistola o una navaja pueda acabar con un hombre, que es un dios de toros? No callaría nunca. Pasan los meses y la desesperación me pica en los ojos y hasta en las puntas del pelo.

NOVIO (fuerte): ¿Vamos a acabar?

MADRE: No. No vamos a acabar. ¿Me puede alguien traer a tu padre y a tu hermano? Y luego, el presidio. ¿Qué es el presidio? ¡Allí comen, allí fuman, allí tocan los instrumentos! Mis muertos llenos de hierba, sin hablar, hechos polvo; dos hombres que eran dos geranios… Los matadores, en presidio, frescos, viendo los montes…

NOVIO: ¿Es que quiere usted que los mate?

MADRE: No… Si hablo, es porque… ¿Cómo no voy a hablar viéndote salir por esa puerta? Es que no me gusta que lleves navaja. Es que…. que no quisiera que salieras al campo.

NOVIO (riendo): ¡Vamos!

MADRE: Que me gustaría que fueras una mujer. No te irías al arroyo ahora y bordaríamos las dos cenefas y perritos de lana.

NOVIO (coge de un brazo a la madre y ríe): Madre ¿y si yo la llevara conmigo a las viñas?

MADRE: ¿Qué hace en las viñas una vieja? ¿Me ibas a meter debajo de los pámpanos?

NOVIO (levantándola en sus brazos): Vieja, revieja, requetevieja.

MADRE: Tu padre sí que me llevaba. Eso es buena casta. Sangre. Tu abuelo dejó a un hijo en cada esquina. Eso me gusta. Los hombres, hombres, el trigo, trigo.

NOVIO: ¿Y yo, madre?

MADRE: ¿Tú, qué?

NOVIO: ¿Necesito decírselo otra vez?

MADRE (seria): ¡Ah!

NOVIO: ¿Es que le parece mal?

MADRE: No

NOVIO: ¿Entonces…?

MADRE: No lo sé yo misma. Así, de pronto, siempre me sorprende. Yo sé que la muchacha es buena. ¿Verdad que sí? Modosa. Trabajadora. Amasa su pan y cose sus faldas, y siento, sin embargo, cuando la nombro, como si me dieran una pedrada en la frente.

NOVIO: Tonterías.

MADRE: Más que tonterías. Es que me quedo sola. Ya no me queda más que tú, y siento que te vayas.

NOVIO: Pero usted vendrá con nosotros.

MADRE: No. Yo no puedo dejar aquí solos a tu padre y a tu hermano. Tengo que ir todas las mañanas, y si me voy es fácil que muera uno de los Felix, uno de la familia de los matadores, y lo entierren al lado. ¡Y eso sí que no! ¡Ca! ¡Eso sí que no! Porque con las uñas los desentierro y yo sola los machaco contra la tapia.

NOVIO (fuerte): Vuelta otra vez.

MADRE: Perdóname. (pausa) ¿Cuánto tiempo llevas en relaciones?

NOVIO: Tres años. Ya pude comprar la viña.

MADRE: Tres años. Ella tuvo un Novio, ¿no?

NOVIO: No sé. Creo que no. Las muchachas tienen que mirar con quien se casan.

MADRE: Sí. Yo no miré a nadie. Miré a tu padre, y cuando lo mataron miré a la pared de enfrente. Una mujer con un hombre, y ya está.

NOVIO: Usted sabe que mi novia es buena.

MADRE: No lo dudo. De todos modos, siento no saber cómo fue su madre.

NOVIO: ¿Qué más da?

MADRE (mirándole): Hijo.

NOVIO: ¿Qué quiere usted?

MADRE: ¡Que es verdad! ¡Que tienes razón! ¿Cuándo quieres que la pida?

NOVIO (alegre): ¿Le parece bien el domingo?

MADRE (seria): Le llevaré los pendientes de azófar, que son antiguos, y tú le compras …

NOVIO: Usted entiende más…

MADRE: Le compras unas medias caladas, y para ti dos trajes… ¡Tres! ¡No te tengo más que a tí!

NOVIO: Me voy. Mañana iré a verla.

MADRE: Sí, sí; y a ver si me alegras con seis nietos, o lo que te dé la gana, ya que tu padre no tuvo lugar de hacérmelos a mí.

NOVIO: El primero para usted.

MADRE: Sí, pero que haya niñas. Que yo quiero bordar y hacer encaje y estar tranquila.

NOVIO: Estoy seguro que usted querrá a mi novia.

MADRE: La querré. (se dirige a besarlo y reacciona) Anda, ya estás muy grande para besos. Se los das a tu mujer.(pausa) Cuando lo sea.

NOVIO: Me voy.

MADRE: Que caves bien la parte del molinillo, que la tienes descuidada.

NOVIO: ¡Lo dicho!

MADRE: Anda con Dios.

(VASE EL NOVIO. LA MADRE QUEDA SENTADA DE ESPALDAS A LA PUERTA. APARECE EN LA PUERTA UNA VECINA VESTIDA DE COLOR OSCURO, CON PAÑUELO A LA CABEZA)

MADRE: Pasa.

VECINA: ¿Cómo estás?

MADRE: Ya ves.

VECINA: Yo bajé a la tienda y vine a verte. ¡Vivimos tan lejos …!

MADRE: Hace veinte años que no he subido a lo alto de la calle.

VECINA: Tú estas bien.

MADRE: ¿Lo crees?

VECINA: Las cosas pasan. Hace dos días trajeron al hijo de mi vecina con los dos brazos cortados por la máquina. (se sienta.)

MADRE: ¿A Rafael?

VECINA: Sí. Y allí lo tienes. Muchas veces pienso que tu hijo y el mío están mejor donde están, dormidos, descansando, que no expuestos a quedarse inútiles.

MADRE: Calla. Todo eso son invenciones, pero no consuelos.

VECINA: ¡Ay!

MADRE: ¡Ay! )pausa)

VECINA (triste): ¿Y tu hijo?

MADRE: Salió.

VECINA: ¡Al fin compró la viña!

MADRE: Tuvo suerte.

VECINA: Ahora se casará.

MADRE (como despertando y acercando su silla a la silla de la vecina.) Oye.

VECINA (en plan confidencial): Dime.

MADRE: ¿Tú conoces a la novia de mi hijo?

VECINA: ¡Buena muchacha!

MADRE: Sí, pero …

VECINA: Pero quien la conozca a fondo no hay nadie. Vive sola con su padre allí, tan lejos, a diez leguas de la casa más cerca. Pero es buena. Acostumbrada a la soledad.

MADRE: ¿Y su madre?

VECINA: A su madre la conocí. Hermosa. Le relucía la cara como un santo; pero a mí no me gustó nunca. No quería a su marido.

MADRE (fuerte): Pero ¡cuántas cosas sabéis las gentes!

VECINA: Perdona. No quisiera ofender; pero es verdad. Ahora, si fue decente o no, nadie lo dijo. De esto no se ha hablado. Ella era orgullosa.

MADRE: ¡Siempre igual!

VECINA: Tú me preguntaste.

MADRE: Es que quisiera que ni a la viva ni a la muerte las conociera nadie. Que fueran como dos cardos, que ninguna persona los nombra y pinchan si llega el momento.

VECINA: Tienes razón. Tu hijo vale mucho.

MADRE: Vale. Por eso lo cuido. A mí me habían dicho que la muchacha tuvo NOVIO hace tiempo.

VECINA: Tendría ella quince años. Él se casó ya hace dos años con una prima de ella, por cierto. Nadie se acuerda del noviazgo.

MADRE: ¿Cómo te acuerdas tú?

VECINA: ¡Me haces unas preguntas…!

MADRE: A cada uno le gusta enterarse de lo que le duele. ¿Quién fue el novio?

VECINA: Leonardo.

MADRE: ¿Qué Leonardo?

VECINA: Leonardo, el de los Félix.

MADRE (levantándose): ¡De los Félix!

VECINA: Mujer, ¿qué culpa tiene Leonardo de nada? Él tenía ocho años cuando las cuestiones.

MADRE: Es verdad … Pero oigo eso de Félix y es lo mismo (entre dientes) Félix que llenárseme de cieno la boca (escupe), y tengo que escupir, tengo que escupir por no matar.

VECINA: Repórtate. ¿Qué sacas con eso?

MADRE: Nada. Pero tú lo comprendes.

VECINA: No te opongas a la felicidad de tu hijo. No le digas nada. Tú estás vieja. Yo, también. A ti y a mí nos toca callar.

MADRE: No le diré nada.

VECINA (besándola): Nada.

MADRE (serena): ¡Las cosas…!

VECINA: Me voy, que pronto llegará mi gente del campo.

MADRE: ¿Has visto qué día de calor?

VECINA: Iban negros los chiquillos que llevan el agua a los segadores. Adiós, mujer.

MADRE: Adiós.

(SE DIRIGE A LA PUERTA DE LA IZQUIERDA. EN MEDIO DEL CAMINO SE DETIENE Y LENTAMENTE SE SANTIGUA)
.
* * *
.
[HOUSE OF THE BRIDEGROOM AND MOTHER. KITCHEN PAINTED YELLOW]

BRIDEGROOM [entering]: Mother?

MOTHER: Yes?

BRIDEGROOM: I’m going now.

MOTHER: Where?

BRIDEGROOM: To the vineyard. [starts to exit]

MOTHER: Wait.

BRIDEGROOM: What is it?

MOTHER: Your breakfast, my son!

BRIDEGROOM: Do not fuss about that. I will eat grapes. Give me the knife.

MOTHER: The knife? What for?

BRIDEGROOM [laughing]: To cut the grapes with.

MOTHER [between her teeth, muttering and looking]: The knife! The knife!… Damn the knife, damn all knives and the devil who invented them.

BRIDEGROOM: Enough! Just forget it.

MOTHER: And all the rifles and the pistols and the smallest of all knives — and the hoes and the pitchforks as well!

BRIDEGROOM: All right.

MOTHER: Everything that can cut and slice into the body of a man. A beautiful man, his mouth like a flower, a man who goes out to the vineyards or to his own olive orchard … because they are his, because he inherited them …

BRIDEGROOM [looking down]: Mother, no more.

MOTHER: And then the man does not return. Or if he returns it’s only to lay him out and cover him with a palm leaf and rub rock salt on his body so it won’t rot in the heat. I do not know how you dare to carry a knife with you! — or how I let this serpent rest in my cupboard [she takes a knife from a kitchen drawer].

BRIDEGROOM: Are you finished?

MOTHER: No! If I lived to be one hundred I would not speak of anything else. First, your father, who smelled to me of carnations and I enjoyed him for only three little years. Then, your brother. Oh, is it right? — how can it be? — that a small thing like a pistol or a knife can end a man? — a man who is like a god of bulls? No! I will never shut up. The months die and the despair stings me in my eyes — to the roots of my hair.

BRIDEGROOM [harshly]: Have you finished?

MOTHER: No. I am not going to finish! Can someone bring back your father and your brother to me? And then there is the prison. What is a prison? They eat there, smoke there, they play their music there. There! My dead ones, covered in long grass, silent, turning to dust. My two men who were two geraniums … and their murderers, in prison — carefree with all that fresh air, gazing at the far mountains…

BRIDEGROOM: Are you asking me to kill them?

MOTHER: No… If I speak about this, it is just because… How can I not speak? watching you go through that door? It is just that … I do not want you to take that knife. It is just that…. just that I do not want you to go to the fields.

BRIDEGROOM [laughing]: Enough!

MOTHER: How I so wish that you were born a girl! You would not be going away to the canyon then and we would stay and embroider linens and small woolen dogs.

BRIDEGROOM [take her by the arm and laughs]: Mother, what if I take you now down to the vineyards with me?

MOTHER: What would an old woman do in the vineyards? Were you going to lay me down under the vine-roots?

BRIDEGROOM [raising her up in his arms]: O, what an old woman, you old, old, cranky woman!

MOTHER: Your father, yes, he used to take me. That is the way of good blood and he had the best of blood. Your grandfather left a bastard on every street corner where he went. That is what I like, the men to be men, the grapes to be grapes, the wheat to be wheat.

BRIDEGROOM: And of my life, Mother?

MOTHER: Your life? What?

BRIDEGROOM: Do I need to say it again?

MOTHER [seriously]: Ai!

BRIDEGROOM: But you still think it is a bad idea?

MOTHER: No.

BRIDEGROOM: So, then…?

MOTHER: I do not know. But suddenly, like this, it always surprises me. I know that the girl is good. Truth be told she is. Modest. A hard worker. She kneads her father’s bread and she sews her own skirts … and yet I feel … when I say her name … it is as if someone hit me in the forehead with a rock.

BRIDEGROOM: Foolishness.

MOTHER: It is more than foolishness. I will be left all alone. All alone! You are the last man in my life and it breaks my heart to see you leave.

BRIDEGROOM: But you will come to live with us, of course?

MOTHER: No! I cannot leave your father and your brother here all alone. I must go to their graves every morning … and if I go away, and if one of those Felixes dies? One of that family of murderers … they might be buried alongside ours. And that? — never! No, not that! Because with the nails of my own hands I will unearth them and crush their corpses against a mud wall.

BRIDEGROOM [hard]: That old threat again!

MOTHER [slowing down]: Forgive me. [pauses] How long have you known her?

BRIDEGROOM: Three years. I’ve saved up enough to buy her a vineyard.

MOTHER: Three years. But she … had a fiancé once, if I remember?

BRIDEGROOM: I do not know. I do not believe so … Anyway, girls must have a good look at the men they shall marry, too.

MOTHER: True. I never looked at another man. I watched only your father and when they killed him I watched only the empty wall in front of me. One woman with one man and that is all there is to say.

BRIDEGROOM: You’ve said that my girl is good.

MOTHER: I do not doubt it … But still, I would feel better if I had known her mother.

BRIDEGROOM: What does that have to do with anything?

MOTHER [looking directly at him]: Son.

BRIDEGROOM: What do you want?

MOTHER: No — you are right! When do you want me to go ask on your behalf?

BRIDEGROOM [cheerfully]: How about this Sunday?

MOTHER [seriously]: I will give her my old brass ear-rings, they are our family’s heirlooms and you must buy her…

BRIDEGROOM: You understand more about this than I do …

MOTHER: Purchase for her some embroidered silk stockings … And for you, perhaps two suits… No, three! You are all I have left in this world.

BRIDEGROOM: I must go now. Tomorrow I will see her.

MOTHER: Yes, yes … and just make sure you cheer me up with six grandsons, or even more if you desire … your father was cheated out of the chance to give them to me.

BRIDEGROOM: The first will be all for you.

MOTHER: Yes, but make sure you have some girls, too. Then I can embroider and embroider … I want to make lots of lace and finally find some peace. [goes to kiss him and pauses] Get on with you, already. You are much too big for kisses. Keep them for your wife. [aside] When she is your wife.

BRIDEGROOM: I am off now.

MOTHER: Make sure that you dig the vines near the little well, you have been neglecting them.

BRIDEGROOM: You are right. I will.

MOTHER: May God walk with you, son.

[THE BRIDEGROOM EXITS. THE MOTHER REMAINS SITTING WITH HER BACK TO THE DOOR. A NEIGHBOR WOMAN APPEARS IN THE DOORWAY, DRESSED IN BLACK WITH A SHAWL WRAPPED AROUND HER HEAD]

MOTHER: Come in.

NEIGHBOR: How are you?

MOTHER: As you see for yourself.

NEIGHBOR: I had come to the village so I decided to pay you a visit … we live so far from each other.

MOTHER: For twenty years I have not been been to the top of the street.

NEIGHBOR: Perhaps you are right.

MOTHER: You think so?

NEIGHBOR: Terrible things have happened. Two days ago they brought in the son of my neighbor home with both hands cut clean off by the machine. [she sits down]

MOTHER: You mean Rafael?

NEIGHBOR: Yes. And there you have it. I often think of ours, yours son and mine, are better where they are, slept, resting, with no chance of getting crippled. What use is a crippled man?

MOTHER: Hush your mouth! There is no comfort in your talk.

NEIGHBOR: Ai!

MOTHER: Ai! [they both pause]

NEIGHBOR [sadly]: And your son?

MOTHER: He has left.

NEIGHBOR: So he got enough money to buy the vineyards!

MOTHER: He had luck.

NEIGHBOR: Now he is sure to marry.

MOTHER [as if waking up, she approaches the chair of her neighbor]: I want to ask you …

NEIGHBOR [confidential tone]: Go on …

MOTHER: You know the girl my son wants to marry?

NEIGHBOR: Ah yes! a good girl!

MOTHER: Yes, but?

NEIGHBOR: But you see, nobody knows her very well. She lives with her father all alone, just the two of them far out there, so far, leagues from anywhere. But she is a good girl. She is familiar to the solitude … it is good to know about solitude if you plan to get married.

MOTHER: And her mother?

NEIGHBOR: I knew her mother. Beautiful. Her face glowed, like a saint’s … but I never liked her. She did not love her husband.

MOTHER [hard]: The things people know!

NEIGHBOR: Pardon me, I did not mean to offend. But it is the truth. Now, if she were a chaste woman or not, nobody ever said. Of this it has not been spoken. She was proud.

MOTHER: Have you finished?

NEIGHBOR: You asked the question to me, didn’t you? I answered.

MOTHER: I wish nobody knew anything about that woman … or her daughter. I wish that they were like thorns in a field of wheat no one dares to name. I wish that their pain would destroy anyone who touched them.

NEIGHBOR: You are right. Your son is worth much more.

MOTHER: I know and for that reason it is my right to care. I have heard it said that the girl had fiancé once … a long time ago.

NEIGHBOR: She would have been fifteen years old then. He got married two years ago, to a cousin of hers, by the way. Today nobody even remembers their engagement.

MOTHER: How is it that you remember?

NEIGHBOR: You keep asking these questions to me!

MOTHER: Everyone is curious about the things that can hurt them. Who was that other young man in the life of my son’s girl?

NEIGHBOR: Leonardo.

MOTHER: Which Leonardo?

NEIGHBOR: Leonardo … Felix.

MOTHER [rising from her chair]: One of the Felixes!

NEIGHBOR: My dear woman, what blames does Leonardo have in any of this? He was eight years old
when those terrible things happened. An innocent child!

MOTHER: Felix! Felix! That name! When I hear the name of Felix my mouth reeks of muck and filth! [between teeth] I must spit! Spit! Spit! or that muck and filth will poison my whole soul! My body! Felix! The murderers of my body, my blood!

NEIGHBOR: Be at peace! Be at peace! Please!

MOTHER: How can I be at peace? You do not understand.

NEIGHBOR: Do not spoil the happiness of your son. Do not say anything to him. We are both old. Old women should keep their eyes open and their mouths shut.

MOTHER: I will not say anything to him.

NEIGHBOR [kissing her]: No, not a thing.

MOTHER [calming]: Ai! Things!

NEIGHBOR: I must go now, soon my family will return from the fields.

MOTHER: Have you ever known such burning heat? Such a terrible day. Such heat!

NEIGHBOR: The children are worn out and burnt from the sun whenever they take water to the harvesters. May God walk with you.

MOTHER: And you. Good bye.

[THE NEIGHBOR EXITS. THE MOTHER MOVES TO THE DOOR, STAGE LEFT, STOPS HALFWAY. SHE SLOWLY CROSSES HERSELF. CURTAIN]
.
* * *
.
[ՄԱՅՐՆ ՈՒ ՓԵՍԱՆ ՏՈՒՆԸ. ԽՈՀԱՆՈՑՈՒՄ Է ՆԿԱՐԵԼ ԴԵՂԻՆ.]

ՓԵՍԱՅԻՆ [մտնելով]: մամա-յան?

ՄԱՅՐ: Ինչ?

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ես գնում եմ.

ՄԱՅՐ: Որտեղ?

ՓԵՍԱՅԻՆ: Խաղողի այգի. [սկսում է դուրս գալու]

ՄԱՅՐ: Սպասեք.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ինչ է դա.

ՄԱՅՐ: Դուք մոռացել եք Ձեր նախաճաշ, որդիս.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ես չեմ ուզում այն. Ես ունեմ խաղող. Տուր ինձ իմ դանակ.

ՄԱՅՐ: Դանակ? Ինչու?

ՓԵՍԱՅԻՆ [ծիծաղում] Այնպես որ ես կարող եմ կտրել խաղող.

ՄԱՅՐ [միջեւ իր ատամները] Դանակ? Դանակ … հայհոյում բոլոր դանակներով, իսկ դեւի ով հորինել է դրանք.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ոչինչ! Մոռացեք.

ՄԱՅՐ: Եվ հրացանն եւ ատրճանակ, իսկ ամենափոքր դանակ եւ թոխր եւ եղան, ինչպես նաեւ.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ոչինչ.

ՄԱՅՐ: Բոլոր շեղբեր որ շերտերով կտրելու է մինչեւ տղամարդու մարմինը. Մի գեղեցիկ մարդ. Նրա բերանից էր նման մի ծաղիկ. Մի մարդ, ով աշխատում է իր խաղողի այգի, կամ ձիթապտղի պտղատու այգի … քանի որ այն պատկանում է իրեն, քանի որ նա ժառանգել է նրանց …

ՓԵՍԱՅԻՆ [նայելով տարավ]: Մայր, խնդրեմ, ոչ ավելին.

ՄԱՅՐ: Եվ հետո, մի օր, ձեր մարդը չի գալիս տուն. Կամ, նա բերեց տուն, ըստ օտարականներ, եւ դուք պետք է ծածկել անոր վէրքերը մի ափի տերեւի. Ինչու ես պետք է թույլ տալ, սա նենգծ թունոտ մարդ է ապրել? [վերցնում է դանակ մի խոհանոցային գզրոց]

ՓԵՍԱՅԻՆ: Դու ի արվում?

ՄԱՅՐ: Երբեք! Եթե ես ապրել է հարյուր ես կասեմ խոսել միայն այս մասին. Առաջին դա քո հայրը, նա եղել նման կարմիր մեխակ. Ես վայելում նրան ընդամենը երեք տարի. Հետո այն էր ձեր եղբայրը. Աի! Ինչպես կարող է դա ճիշտ? — ինչպես կարող է դա լինել? — Նման մի փոքր բան է, նման ատրճանակով կամ դանակ, բայց այն կարող է ոչնչացնելու մի տղամարդ? — մի մարդ, ով ժամանակին եղել է ցուլ աստված. Երբեք! Ես երբեք փակել է. Ամիսների մեռնել, եւ հուսահատությունը սաստկություն ինձ իմ աչքերով — ը արմատներին իմ մազերով.

ՓԵՍԱՅԻՆ [խստորեն]: Դու ի արվում?

ՄԱՅՐ: Երբեք! Կարող եք բերել, ետ ձեր Հայրը եւ ձեր եղբայրը? Եվ հետո կա բանտը. Ինչ է բանտը? TՆրանք ուտում են, ծխում են, նրանք խաղում են իրենց երաժշտությունը այնտեղ. Կան! Իմ մեռած սիրէ, ծածկված երկար խոտ, լուռ, դառնալով փոշու. Իմ տղամարդիկ, ովքեր էին նման երեմ … եւ նրանց մարդասպանները գտնվում են բանտում — անհոգ, նայելով հեռավոր լեռան …

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ցանկանում եք ինձ սպանել նրանց?

ՄԱՅՐ: Ոչ… Եթե ես խոսում այս մասին, դա պարզապես այն պատճառով… Ինչպես կարող եմ դադարեցնել խոսելու ընթացքում? ես նայում եք քայլել միջոցով դուռը … չեն վերցնում որ դանակը. Չեն գնում խաղողի այգի.

ՓԵՍԱՅԻՆ [խնդուն]: Ոչինչ!

ՄԱՅՐ: Մաղթում եմ որ դուք ծնվել մի աղջիկ! Դուք պետք է մնա տանը, եւ ոչ թե գնալ կիրճում. Մենք ասեղնագործել սպիտակեղեն եւ բրդե փոքր շներ.

ՓԵՍԱՅԻՆ [տանել նրան թեւի, ծիծաղում]: Մայրս, ինչ, եթե դուք եկել իջնում խաղողի այգի ինձ հետ?

ՄԱՅՐ: Ինչ կարող է մի հին կնոջ աշխատանքի պետք է խաղողի այգի? Դուք պատրաստվում եք թաքցնել ձեր մայրը է ներսում որթատունկ արմատները?

ՓԵՍԱՅԻՆ [բեռնաբարձման նրան մինչեւ իր ձեռքերում]: Ոչինչ! Դուք եք մի տատիկ! Ձեզ եմ դառնալ հին, հին, քմահաճ կնոջ!

ՄԱՅՐ: Ձեր հայրը, այո, նա ինձ տարավ. Այսինքն լավի արյան, եւ նա իր տնօրինության տակ գտնվող լավագույն արյան. Ձեր պապը թողել ապօրինածին երեխա ժամը ամեն փողոցում անկյունում. Ես սիրում եմ, որ. Տղամարդիք պետք է տղամարդիկ. Խաղող են խաղող. Ցորենի պետք է ցորեն.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ինչ վերաբերում է ես, մայր-յան?

ՄԱՅՐ: Իսկ ձեզ? Ինչ?

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ես պետք է կրկնում ինքս ինձ?

ՄԱՅՐ [լրջորեն]: Աի!

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ինչ եք կարծում դա վատ գաղափար?

ՄԱՅՐ: Ոչ.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ինչու?

ՄԱՅՐ: Չգիտեմ. Անսպասելիորեն, հենց հիմա, որ զարմացած ինձ. Աղջիկը լավ է. Ես գիտեմ. Ճշմարտություն է ասել. Ես գիտեմ. Նա համեստ. Նա աշխատում դժվար է. Նա խոհարարներ իր հոր հացը … նա ստիպում է իր սեփական պոռնիկ … բայց այնուամենայնիվ … ես ասում եմ իր անունը … իրեն զգում որ ես արդեն հարվածել է գլխին մի ժայռի.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Գժություն.

ՄԱՅՐ: Դա անմտութիւն ոչ. Դուք թողնել ինձ մենակ. Մենակ! Դուք եք վերջին արական իմ կյանքում. Այն խախտում սիրտս ամեն անգամ, երբ ես տեսնում եմ դուք գնում.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Բայց դուք գալիս ինձ հետ, այո?

ՄԱՅՐ: Ոչ! Ես չեմ կարող թողնել, այնպես էլ ձեր հորը եւ եղբորը մեն – մենակ. Ինձ անհրաժեշտ է այցելել իրենց գերեզմանները ամեն օր. … բայց եթե ես գնում հեռու, եւ եթե մեկ Ֆելիքսներ մահանում? Ընտանիք լի սպանության, նրանք կարողանային են թաղեցին կողքին մեր ընտանիքին. Երբեք! Որովհետեւ ես օգտագործում իմ ձեռքերով եւ որջից դուրս քշել նրանց, եւ երկրպագուների իրենց դիակները դեմ կեղտոտ պատին.

ՓԵՍԱՅԻՆ [լուրջ է]: Ձեր խոսքերը!

ՄԱՅՐ [դադար]: Ներել ինձ. [դադար] Որքան ժամանակ եք ճանաչում նրան?

ՓԵՍԱՅԻՆ: Երեք տարի. Ես փրկվել մինչեւ բավական է գնել նրան խաղողի այգի.

ՄԱՅՐ: Երեք տարի. Սակայն, նա … ուներ փեսացու մեկ անգամ, այո?

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ես չգիտեմ … այնուամենայնիվ, մի աղջիկ պետք է իմանա որին նա մտադիր է ամուսնանալ, էլ.

ՄԱՅՐ: Այո. Ես երբեք չեմ նայում մեկ այլ մարդուն. Ես նայեցի է ձեր հօրմէն միայն, իսկ երբ նրանք սպանեցին, ես նայեցի պատին. Որպես մի կին պետք է ունենա միայն մեկ ամուսինը. Ոչինչ.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Բայց դուք ասաց նա աղջիկ է լավ.

ՄԱՅՐ: Անշուշտ, անշուշտ … բայց, ես ուզում եմ, կարող էի հանդիպել է իր մայրիկին.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ինչու?

ՄԱՅՐ [նայելով ուղղակիորեն նրա]: Իմ որդին.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ինչ է դա?

ՄԱՅՐ: Ոչինչ — դու ճիշտ է! Երբ համար պետք է ես գնամ, եւ այցելել նրան?

ՓԵՍԱՅԻՆ [ուրախությամբ]: կիրակի?

ՄԱՅՐ [լրջորեն]: Պիտի տամ անոր, իմ հին, արույրե ականջօղեր, նրանք մի հարստություններից, եւ դուք պետք է գնել նրա համար —

ՓԵՍԱՅԻՆ: Դուք գիտեք թե ինչ է լավագույնը.

ՄԱՅՐ: Գնել իր որոշ ասեղնագործ մետաքսե բարակ գուլպաներ … եւ քեզ համար, գուցե երկու կոստյումներ … Ոչ, երեք! Դուք ինչ է մնացել այս աշխարհում ինձ համար.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ես գնում հիմա. Ես այցելել նրան վաղը.

ՄԱՅՐ: Այո, այո … եւ պարզապես համոզվեք, որ դուք հետ ուրախացնել ինձ վեց թոռների, կամ նույնիսկ ավելի, եթե ուզում եք. Ձեր հայրը խաբված դուրս հնարավորությունից տալ ինձ որեւէ.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Առաջին կլինի ձեզ համար.

ՄԱՅՐ: Այո, բայց համոզվեք, որ դուք ունեք մի քանի աղջիկներին, էլ. Հետո ես կարող եմ ասեղնագործել … ես ցանկանում եմ կատարել ժանյակ, եւ վերջապես գտնել խաղաղություն. [սկսում է համբուրել նրան. դադար.] Գնալ. Դուք շատ հին են համբուրվելու. Տվեք է նրանց ձեր կնոջ. [մի կողմում] Երբ նա քո կինն է.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Ես գնում եմ.

ՄԱՅՐ: Հիշել, թոխր որթատունկ մոտ հոսքի. Դուք արդեն անտեսելով նրանց.

ՓԵՍԱՅԻՆ: Լավ, մայր-յան.

ՄԱՅՐ: Թող Աստված քայլում քեզ հետ, իմ որդուն.

[ՓԵՍԱՅԻՆ ԵԼՔԸ. ՄԱՅՐ, ԻՐ ԹԻԿՈՒՆՔՈՒՄ Է ԴԵՊԻ ԴՈՒՌԸ, ՍՊԱՍՈՒՄ. ՇՈՒՏՈՎ ՀԱՐԵՒԱՆԸ ԳԱԼԻՍ, ԿՐԵԼՈՎ ՍԵՒ ՀԱԳՈՒՍՏ ԶԱՐԴԻ Է ԻՐ ԳԼԽԻՆ]

ՄԱՅՐ: Մտնել.

ԴՐԱՑԻ: Ինչպես եք?

ՄԱՅՐ: Ոչինչ.

ԴՐԱՑԻ: Ես եկել քաղաք, այնպես որ ես որոշեցի այցելել քեզ … մենք ապրում, այնքան հեռու են իրարից

ՄԱՅՐ: Այս քսան տարիների ընթացքում ես չեմ ճանապարհորդել դուրս իմ փողոցում.

ԴՐԱՑԻ: Գուցե դու ճիշտ.

ՄԱՅՐ: Դուք այդպես կարծում?

ԴՐԱՑԻ: Սարսափազդու բաներ են տեղի ունեցել. Երկու օր առաջ. Իմ հարեւանը որդին.Երկուսն էլ իր ձեռքով կտրել. Քանի որ մի մեքենա. [նա նստում]

ՄԱՅՐ: Դուք նկատի ունեք Ռաֆայել?

ԴՐԱՑԻ: Այո. Իսկ դուք ունեք այն. Ես հաճախ մտածում մեր մեր որդիները ավելի լավ են, որտեղ նրանք են, քնում, հանգստավայր, առանց հնարավորություն ստանալու հաշմանդամ դարձած. Ինչ օգուտ է հաշմանդամ դարձած մարդ?

ՄԱՅՐ: Լռությունը ձեր բերանը! Չկա հարմարավետությունը ձեր բառերով.

ԴՐԱՑԻ: Աի!

ՄԱՅՐ: Աի! [դադար]

ԴՐԱՑԻ [չարաչար]: Իսկ քո որդին?

ՄԱՅՐ: Նա գնացել.

ԴՐԱՑԻ: Արդյոք նա բավարար գումար գնելու խաղողի այգի?

ՄԱՅՐ: Նա ուներ Բարի երթ.

ԴՐԱՑԻ: Այժմ նա կարող է ամուսնանալ.

ՄԱՅՐ [հանկարծ, շարժվող ավելի մոտ]: Ես հետաքրքված …

ԴՐԱՑԻ [խորամանկ]: Այո?

ՄԱՅՐ: Գիտեք աղջկան որ ցանկանում է ամուսնանալ?

ԴՐԱՑԻ: Այո. Նա լավ աղջիկ է.

ՄԱՅՐ: Այո. Սակայն?

ԴՐԱՑԻ: Սակայն, ոչ ոք չգիտի, նրան շատ լավ. Նա մենակ է ապրում, իր հոր ` երկուսն էր անապատում.. Բայց նա լավ աղջիկ է. Նա հասկանում է, մենակություն … դուք պետք է հասկանալ մենակություն, եթե դուք ամուսնանալուց.

ՄԱՅՐ: Ինչ վերաբերում է մոր?

ԴՐԱՑԻ: Ես գիտեի նրան. Նա գեղեցիկ էր. Նրա դեմքը հայտնվել նման մի սուրբ … բայց, ես երբեք չեմ սիրում նրան. Նա չի սիրում իր ամուսնուն.

ՄԱՅՐ [դաժան]: Իսկ ինչ գիտեն!

ԴՐԱՑԻ: Ներեցեք ինձ, ես չեմ նշանակում վիրավորել. Բայց դա է ճշմարտությունը. Հիմա, եթե նա մի բարի կին է, թե ոչ, ոչ ոք չի ասել է. Նա հպարտ էր.

ՄԱՅՐ: Դուք ավարտվել?

ԴՐԱՑԻ: Դուք հարցրեց ինձ? Ես պատասխանեցի.

ՄԱՅՐ: Մաղթում եմ ոչ ոք չի ճանաչում ոչինչ մասին, որ կնոջ … կամ աղջիկը. Մաղթում եմ, որ նրանք նման են երկու փուշերէն ներսում ցորենի դաշտ, որ ոչ ոք չի համարձակվում անունը. Մաղթում եմ որ են իրենց փուշերէն կոչնչացնի նրանց, ովքեր անդրադառնում նրանց.

ԴՐԱՑԻ: Դուք իրավացի եք. Ձեր տղան արժե շատ ավելին.

ՄԱՅՐ: Ես գիտեմ, եւ այդ պատճառով դա իմ իրավունքն է հետաքրքրում. Ես լսել եմ, որ այն, որ աղջիկը նշանածի անգամ … շատ վաղուց.

ԴՐԱՑԻ: Նա կլիներ տասնհինգ տարեկան է. Տղան ամուսնացել է երկու տարի առաջ: Նա ամուսնացել է հորեղբոր նրանք, ի դեպ. Այսօր ոչ ոք չի հիշում են իրենց ուխտել.

ՄԱՅՐ: Ինչպես գիտեք այս ամենը?

ԴՐԱՑԻ: Դուք պահել խնդրելով ինձ հարցեր!

ՄԱՅՐ: Յուրաքանչյուր ոք հետաքրքրվում այն բաների, որոնք կարող են վնասել. Ով էր այլ երիտասարդ տղամարդ?

ԴՐԱՑԻ: Լէոնարդո.

ՄԱՅՐ: Լէոնարդո?

ԴՐԱՑԻ: Լէոնարդո … Ֆելիքս.

ՄԱՅՐ [բարձրանում է իր աթոռից]: Ֆելիքս!

ԴՐԱՑԻ: Իմ սիրելի ընկեր, Լէոնարդո մեղավոր չէ ունենալ որեւէ սա. Նա ութ տարեկան էր, երբ այդ սարսափելի բան տեղի ունեցավ. Նա անմեղ երեխա.

ՄԱՅՐ: Ֆելիքս! Ֆելիքս! Այդ անունով! Երբ ես լսում անունը Ֆելիքս, իմ բերանը լեցուն է գոմաղբ եւ կեղտ! [խշշալ է դնում] Ես պետք է թքել! թքել! թքել! որ գարշելիություն որ թույն իմ հոգին. Իմ մարմինը! Ֆելիքս. Մարդասպաններին իմ մարմնի, իմ արյան!

ԴՐԱՑԻ: Եղեք խաղաղություն! Եղեք խաղաղություն!

ՄԱՅՐ: Խաղաղության? Ես ատում բառը. Քանի որ ես ատում դժոխքից եւ ամենայն Ֆելիքսներ.

ԴՐԱՑԻ: Մի փչացնել երջանկությունը ձեր որդուն. Եղեք լուռ. Մենք էի. Հին կանայք պետք է պահել իրենց աչքերը բաց, եւ նրանց շուրթերը փակել.

ՄԱՅՐ: Ես ասում եմ ոչինչ նրան.

ԴՐԱՑԻ [գրկախառնվել նրա]: Թիվ Ոչինչ
.
ՄԱՅՐ [հանգիստ]: Աի! Բանալիները!

ԴՐԱՑԻ: Ես պետք է գնալ. Իմ ընտանիքը կվերադառնա տուն շուտով.

ՄԱՅՐ: Ջերմության սարսափելի է. Օրը սարսափելի. Աի, որ ջերմային!

ԴՐԱՑԻ: Մեր երեխաները այրել ընթացքում բերքի. Թող Աստված քայլում ձեզ հետ.

ՄԱՅՐ: Այո. Եվ ձեզ հետ, հրաժեշտ.

[ԴՐԱՑԻ ԵԼՔԸ. ՄԱՅՐ, ՇԱՐԺՎՈՒՄ Է ԴԵՊԻ ԴՈՒՌԸ, ԲԵՄԱԴՐԻՉ ՄՆԱՑԵԼ, ԴԱԴԱՐՈՒՄ. ՆԱ ԴԱՆԴԱՂ ԴԱՐՁՆՈՒՄ ՆՇԱՆ ԽԱՉԻ. ՎԱՐԱԳՈՒՅՐԸ.]